 |
Wieża Babel dialektów. Mowa niestandardowa w przekładach prozy anglojęzycznej2022 Mira Czarnecka Język ulicy, język potoczny, język mniejszości jest wokół nas. Jest również częścią fikcyjnego świata powieści. Dlaczego tak trudno przełożyć go na język polski? To pytanie wiele lat temu zainspirowało autorkę książki do podjęcia badań i poszukiwania odpowiedzi. Czytelnik Wieży Babel dialektów nie zostaje pozostawiony z wątpliwościami sam sobie. Przedstawione przez autorkę-tłumaczkę przykłady oraz analizy mogą stanowić gotowe rozwiązania lub zainspirować wszystkich parających się sztuką przekładu do znajdywania nowych i lepszych sposobów tłumaczenia dialektów. Książka jest pionierska w zakresie szczegółowego opracowania problematyki przekładu mowy niestandardowej w tłumaczeniach prozy z języka angielskiego na polski, przy czym jest stosowalna w tłumaczeniu z innych języków. Całość merytorycznie poszerza zakres wiedzy dotyczącej technik przekładowych mowy niestandardowej, jak i problemów, z jakimi styka się tłumacz. Przedstawia klarowną i szczegółową klasyfikację mowy niestandardowej, co będzie bardzo przydatne dla czytelników, zwłaszcza studentów piszących prace dyplomowe, ale także dla doświadczonych badaczy. Dr Mira Czarnecka – anglistka, tłumacz. Przełożyła na język polski ponad dwadzieścia pięć pozycji z literatury amerykańskiej i brytyjskiej. Jej zainteresowania badawcze obejmują przekład literacki, w tym szczególnie przekład mowy niestandardowej, oraz postkolonialną teorię przekładu. Interesuje się również komunikacją i językiem angielskim w biznesie. W przeszłości pracowała w firmach międzynarodowych z branży motoryzacyjnej i lotniczej. Adiunkt w Katedrze Dydaktyki Przekładu w Instytucie Filologii Angielskiej Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Opis ze strony: Wieża Babel dialektów. Mowa niestandardowa w przekładach prozy anglojęzycznej, Mira Czarnecka, 978-83-242-3756-2 (universitas.com.pl) |
 |
Translating a Worldview. Linguistic Worldview in Literary Translation2021 Agnieszka Gicala The book offers a view of the translation of a literary text as a reconstruction of the non-standard linguistic worldview embedded in that text, and emerging from the standard, conventional worldview present in a given language and culture. This translation strategy (and the ensuing detailed decisions) is explained via the metaphor of two icebergs, representing the source and target texts as iceberg tips, resting on the vast foundations of the source and target languages and cultures. This thesis is illustrated by analyses of English translations of two poems by Wisława Szymborska, the 1996 Nobel Prize winner: „Rozmowa z kamieniem“ (Conversation with a Stone/Rock) and „Chmury“ (Clouds). |
 |
Mediating Practices in Translating Children’s Literature: Tackling Controversial Topics2021 Editors: Joanna Dybiec-Gajer, Agnieszka Gicala The goal of the book is to investigate mediating practices used in translation of children’s and young adults’ fiction, focusing on transfer of contents considered controversial or unsuitable for young audiences. It shows how the macabre and cruelty, swear words and bioethical issues have been affected in translation across cultures and times. Analysing selected key texts from Grimms’ tales and Hoffmann’s Struwwelpeter to Roald Dahl’s fiction, it shows that mediating approaches, sometimes infringing upon the integrity of source texts, are still part of contemporary translation practices. The volume includes contributions of renowned TS scholars and practitioners, working with a variety of approaches from descriptive translation studies and literary criticism to translation pedagogy and museum studies. „The angle of looking into the topics is fresh and acute and I whole-heartedly recommend the book for readers from scholars to parents and school-teachers, for all adults taking a special interest in and cherishing children and their literature.” Riitta Oittinen, Tampere University, Finland
|
 |
Negotiating Translation and Transcreation of Children’s Literature2020 Editors: Joanna Dybiec-Gajer, Riitta Oittinen, Małgorzata Kodura The first book to apply the concept of transcreation to children’s literature in translation Brings together a group of translation scholars, uniquely combining both theoretical expertise and hands-on experience in translating and illustrating for young audiences Provides an indispensable resource for students and scholars in translation studies and children’s literature This book offers fresh critical insights to the field of children’s literature translation studies by applying the concept of transcreation, established in the creative industries of the globalized world, to bring to the fore the transformative, transgressional and creative aspects of rewriting for children and young audiences. This socially situated and culturally dependent practice involves ongoing complex negotiations between creativity and normativity, balancing text-related problems and genre conventions with readers’ expectations, constraints imposed by established, canonical translations and publishers’ demands. Focussing on the translator’s strategies and decision-making process, the book investigates phenomena where transcreation is especially at play in children’s literature, such as dual address, ambiguity, nonsense, humour, play on words and other creative language use; these also involve genre-specific requirements, for example, rhyme and rhythm in poetry. The book draws on a wide range of mostly Anglophone texts for children and their translations into languages of limited diffusion to demonstrate the numerous ways in which information, meaning and emotions are transferred to new linguistic and cultural contexts. While focussing mostly on interlingual transfer, the volume analyses a variety of translation types from established, canonical renditions by celebrity translators to non-professional translations and intralingual rewritings. It also examines iconotextual dynamics of text and image. The book employs a number of innovative methodologies, from cognitive linguistics and ethnolinguistics to semiotics and autoethnographic approaches, going beyond text analysis to include empirical research on children’s reactions to translation strategies. Highlighting the complex dynamics at work in the process of transcreating for children, this volume is essential reading for students and researchers in translation studies, children’s fiction and adaptation studies. |
 |
Egzamin na tłumacza przysięgłego. Tłumaczenie ustne. Język angielski Jan Gościński, Marek Kuźniak Wydawnictwo C.H.Beck 2020 Celem publikacji jest analiza drugiej części egzaminu na tłumacza przysięgłego – części ustnej, na podstawie kryteriów przewidzianych przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Analizą objęto najbardziej problematyczne fragmenty tekstów prawniczych oraz społeczno-ekonomicznych wraz z propozycjami ich tłumaczeń przedstawionymi przez kandydatów. Książka stanowi naturalne uzupełnienie publikacji Marka Kuźniaka Egzamin na tłumacza przysięgłego w praktyce. Język angielski – analiza językowa, poświęconej tekstom będącym przedmiotem części pisemnej egzaminu. Publikacja pozwala na zapoznanie się z rodzajami błędów popełnianych podczas egzaminu, z gradacją błędów oraz z wartościowymi rozwiązaniami translatorskimi. Zawarto w niej ponadto sugestie autorów co do najtrafniejszego przekładu wielu terminów. Książce towarzyszy płyta CD z nagraniem przykładowego egzaminu, który następnie poddano całościowej ocenie. Adresatami publikacji są przede wszystkim kandydaci na tłumaczy przysięgłych języka angielskiego, tłumacze tego języka, studenci prawa międzynarodowego i kierunków przekładoznawczych, a także nauczyciele akademiccy przekładu specjalistycznego i wykładowcy prawa międzynarodowego. |
 |
Słownik polskiej terminologii przekładoznawczej2019 Redaktorzy: Łukasz Bogucki, Joanna Dybiec-Gajer, Maria Piotrowska, Teresa Tomaszkiewicz Kraków: Księgarnia Akademicka
|
 |
Egzamin na tłumacza przysięgłego. Angielskie orzeczenia w sprawach karnych Jan Gościński Wydawnictwo C.H.Beck 2019 „Egzamin na tłumacza przysięgłego. Angielskie orzeczenia w sprawach karnych” to praktyczny i kompleksowy podręcznik dla każdego tłumacza zajmującego się przekładem na język polski orzeczeń angielskich sądów karnych. Publikacja podzielona została na dwie części. Część pierwsza (teoretyczna) to:
Część druga (praktyczna) to próba rozwiązania najbardziej kłopotliwych problemów tłumaczeniowych związanych z angielskim orzecznictwem karnym. Analizie przykładowo poddano:
|
 |
Przekładanie obrazu świata. Językowy obraz świata w przekładzie artystycznymAgnieszka Gicala Kraków, Universitas 2018 Książka jest propozycją dla tłumaczy tekstów artystycznych, ich badaczy, dydaktyków i studentów. Podpowiada spojrzenie na przekład tekstu artystycznego jako na rekonstrukcję zawartego w nim niestandardowego językowego obrazu świata, który wyłania się z obrazu standardowego, czyli z interpretacji świata powszechnej w danym języku i kulturze. Niestandardowy JOS jest jak wierzchołek góry lodowej, wznoszący się ponad zanurzonymi głębiej podstawami JOS standardowego. Metaforą dwóch gór lodowych autorka obrazuje przekładanie tekstu artystycznego, które jest rekonstrukcją takiego układu językowych obrazów świata. Pokazuje ogrom i proporcje uświadamianych i nieuświadamianych językowo-kulturowych treści rozumianych jako językowy obraz świata oraz zawiłości jego przekładania na wszystkich etapach – od wyboru strategii po konkretne decyzje. Ilustracją do rozważań są analizy dwóch wierszy Wisławy Szymborskiej – Rozmowy z kamieniem i Chmur – oraz ich angielskich przekładów, podparte badaniem językowego obrazu kamienia i chmury, a także ich odpowiedników w języku angielskim. |
 |
Złota różdżka. Od książki dla dzieci po dreszczowiec raczej dla dorosłychJoanna Dybiec-Gajer Kraków, Tertium 2017 Autorka przygotowała pracę, będącą swoistą laurką, uświetniającą 160. rocznicę narodzin Złotej różdżki – klasycznej pozycji kanonu europejskiej literatury dziecięcej. Powstała książeczka stanowiąca znakomity przykład literatury przeznaczonej dla dwóch odrębnych grup czytelników: dorosłych i dzieci. Każdy, kto śledził emocje, jakie w dzieciach budzi pisana z myślą o nich literatura, wie, że istnieją bohaterowie książek dla dzieci, którzy się nigdy nie starzeją – Alicja z Krainy Czarów i Ania z Zielonego Wzgórza, Mały Książę i Czarnoksiężnik z Krainy Oz, Kopciuszek i Piotruś Pan. Można wierzyć, że za sprawą książeczki przygotowanej przez Joannę Dybiec-Gajer Staś Straszydło oraz jego koleżanki i koledzy dołączą do tego grona. Uważam, że czytelnik Różdżki – i ten mały i ten dorosły – otrzymuje książeczkę śliczną, zabawną i ciekawą, skłaniającą zarówno do teoretycznych rozważań, jak i do refleksji nad losami tekstów, wędrujących przez różne epoki i obszary odmiennych kultur. (Z recenzji prof. dr hab. Elżbiety Tabakowskiej) |
|
|
|
 |
The Reflective Translator. Strategies and Affects of Self-directed ProfessionalsJoanna Albin Frankfurt am Main, Berlin, Bern, Bruxelles, New York, Oxford, Wien Peter Lang 2014 Although university studies do not always provide translators with the necessary skills, many of them continue in their professional capacity, which is understood to be the result of self-directed learning processes. Thus, translators seem to be not only agents of their own education, but also products of translation operations. The data obtained by means of a questionnaire covers three areas: specialisation and the market, qualifications and competence as well as affects and attitudes. Also, a general description of translators’ specific self-directed learning strategies is provided. The results reveal that institutional training has virtually no importance in the professional education of translators and that the skills missed most in their everyday activity are those they failed to acquire by means of self-directed learning procedures. |
 |
Słowo-kontekst-przekładred. J. Dybiec-Gajer, A. Tereszkiewicz Kraków, Tertium 2014 Tematyka publikacji obejmuje zagadnienia dotyczące zarówno teoretycznych aspektów przekładu, jak i zagadnień wypływających z praktyki tłumaczenia. Zróżnicowanie tematyczne, metodyczne oraz stylistyczno-strukturalne ukazuje współczesną kondycję rozwijającej się się myśli przekładowej. W tomie znajdziemy refleksje nad aparatem pojęciowym przekładoznawstwa wpisujące się w tytułową triadę tomu, różne metodologie badawcze, od kognitywimu po stylometrię, a także materiał badawczy wywodzący się z różnych kontekstów użycia języka. |
 |
Zmierzyć przekład? Z metodologii oceniania w dydaktyce przekładu pisemnegoJoanna Dybiec-Gajer Kraków, Universitas 2013 Jest to praca pionierska, która podejmuje temat bardzo interesujący, choć mało jeszcze zgłębiony, a nade wszystko aktualny zarówno w perspektywie oferty kształcenia, jak i w perspektywie zawodowej. Można więc domniemywać, że zostanie ona entuzjastycznie przyjęta przez uczestników procesu dydaktycznego: studentów i nauczycieli, m.in. przez swoje praktyczne ukierunkowanie. Komentarz teoretyczny, nieodzowny w tego typu publikacjach, nie przesłania wymiaru praktycznego i metodologicznego analizowanego problemu. Autorka stawia przede wszystkim na użyteczność prowadzonych przez siebie badań oraz ich przydatność w podnoszeniu jakości kształcenia i pracy tłumaczy tekstów pisemnych. |
 |
Contrastive Analysis of English and Polish Surveying TerminologyEwelina Kwiatek Newcastle upon Tyne, Cambridge Scholars Publishing 2013 This book, with a focus on English and Polish, is a study of surveying terminology, which may be considered as an under-researched area when compared to legal, medical or business terminologies. It examines differences between terms and concepts in the two languages. The purpose of the book is three-fold: firstly, to investigate how surveying terms are created and how they are named in English and Polish; secondly, to analyse concept systems of the two languages with respect to surveying terminology; and thirdly, to indicate the areas of surveying in which terminological and conceptual differences occur, the factors that trigger them and translation strategies which are used to solve them. |
 |
Przekład – teorie, terminy, terminologiared. J. Dybiec-Gajer, M. Piotrowska Kraków, Tertium 2012 Tematyka publikacji dotyczy przede wszystkim zagadnień terminologicznych w odniesieniu do przekładu i przekładoznawstwa, odzwierciedlając zarówno postępującą specjalizację tej dziedziny badań, jak i rosnące zainteresowanie przekładem specjalistycznym. |
 |
Verba volant, scripta manent. How to write an M.A. thesis in Translation StudiesMaria Piotrowska, Joanna Dybiec-Gajer Kraków, Universitas 2012 The book is aimed at those who want to investigate translation-related problems and write a Master’s thesis that is an academic thesis as part of their second cycle of studies in the European Higher Education Area. This target audience may be enlarged to include Bachelor’s degree students (the first level) for whom certain remarks and chapters in the book will be equally pertinent. The aim of the book is to guide and assist its users at each stage of their research, from identifying an area of interest, through selecting a topic, planning and conducting the research, to submitting their thesis and defending it in a final exam. Students may find it useful for self-study and reference, while teachers and supervisors can use it to enhance their course material. |
 |
Kompetencje tłumaczared. M. Piotrowska, A. Czesak, A. Gomola, S. Tyupa Kraków, Tertium 2012 Studium poświęcone różnym spojrzeniom na zawód i status tłumacza, które zaowocowały publikacją zbiorową pt. „Kompetencje tłumacza” pod redakcją M. Piotrowskiej, A. Czesaka, A. Gomoli i S. Tyupy. Artykuły stanowią przegląd współczesnej myśli na temat przekładu. Tom dedykowany jest prof. dr hab. Elżbiecie Tabakowskiej. Został opublikowany przez Wydawnictwo Tertium w 2011 roku. |
| PUBLIKACJE WSPÓŁPRACOWNIKÓW
|
|
 |
Jak sporządzać tłumaczenia poświadczone dokumentów? / Wie fertigt man beglaubigte Übersetzungen von Urkunden an?Karsten Dahlmanns, Artur Dariusz Kubacki (2014) „Jak sporządzać tłumaczenia poświadczone dokumentów? Przekłady tekstów z Wyboru polskich i niemieckich dokumentów do ćwiczeń translacyjnych z komentarzem / Wie fertigt man beglaubigte Übersetzungen von Urkunden an? Kommentierte Übersetzungen zu den Texten aus der Auswahl polnischer und deutscher Dokumente für Translationsübungen“ Publikacja zawiera:
Publikacja adresowana jest do szerokiego grona osób zainteresowanych przekładem tekstów specjalistycznych, a więc uczestników seminariów translacyjnych, kandydatów zgłaszających się do egzaminu na tłumacza przysięgłego oraz czynnych tłumaczy, którzy chcieliby skonfrontować swoje tłumaczenia z propozycjami przekładów zamieszczonymi w książce.
|
 |
Tłumaczenie poświadczone. Status, kształcenie, warsztat i odpowiedzialność tłumacza przysięgłegoArtur Dariusz Kubacki (2012) „Tłumaczenie poświadczone. Status, kształcenie, warsztat i odpowiedzialność tłumacza przysięgłego” Prezentowana publikacja jest pierwszym całościowym i pogłębionym opracowaniem różnorodnych aspektów pragmatyki zawodu tłumacza przysięgłego omawianych z punktu widzenia filologa, a nie prawnika. Zaliczyć należy do nich kształcenie kandydatów na tłumaczy przysięgłych, a następnie doskonalenie adeptów zawodu, procedury egzaminowania i ustanawiania, metodykę wykonywania tłumaczenia poświadczonego oraz przysięgłego tłumaczenia słowa żywego w sądzie, na Policji czy w urzędach lub innych instytucjach, a także wiążącą się bezpośrednio z wykonywaniem tego zawodu odpowiedzialność zawodową. Jest to praca interdyscyplinarna o charakterze teoretyczno-aplikatywnym, która wpisuje się w zakres badań juryslingwistyki (legilingwistyki), tj. nauki zajmującej się badaniem języka prawnego i prawniczego z wykorzystaniem wiedzy i metodologii językoznawczej. Została przygotowana na bazie wieloletnich doświadczeń autora jako praktykującego tłumacza przysięgłego języka niemieckiego oraz teoretyka i dydaktyka przekładu specjalistycznego.
|