Katedra Dydaktyki Przekładu

dr hab. Agnieszka Gicala

adiunkt w Katedrze Dydaktyki Przekładu Instytutu Neofilologii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie

ul. Karmelicka 41, pokój 307

Telefon: +48 12 662 69 61

E-mail: agnieszka.gicala@up.krakow.pl

agicala@onet.pl

Wykształcenie

1991-1996 studia magisterskie na Filologii Angielskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego, dyplom w 1996 roku z wynikiem bardzo dobrym

Praca magisterska z zakresu przekładoznawstwa pt. Imagination in Grammar: the Function of Metaphor in Selected Theories of Grammar and their Translation, pod kierunkiem prof. dr hab. Elżbiety Tabakowskiej

2005 – doktorat z zakresu kognitywnej teorii metafory i przekładu na przykładzie metaforyki angielskiego traktatu mistycznego na Uniwersytecie Jagiellońskim, pod kierunkiem prof. dr hab. Elżbiety Tabakowskiej

Rozprawa doktorska z zakresu przekładoznawstwa pt. Expressing the Inexpressible in Mystical Experience. Conceptual Metaphor and Blending in The Cloud of Unknowing and in its Translations: Underlying Image Schemata and Axiology

Prowadzone zajęcia

W roku akademickim 2016/2017:

• Pragmatyka interkulturowa (Intercultural pragmatics)
• Badania przekładoznawcze (Translation Research)
• Wstęp do przekładoznawstwa (Introduction to Translation Studies)
• Seminarium magisterskie (MA Seminar)

• Krakowskie Towarzystwo Popularyzowania Wiedzy o Komunikacji Językowej „Tertium”;
• Polskie Towarzystwo Językoznawstwa Kognitywnego.
• Consortium for Translation Education Research / Konsorcjum na rzecz Badań nad Edukacją Tłumaczy – www.translator-educators.p

• językoznawstwo kognitywne, a w nim kognitywna teoria metafory i amalgamatów
• niejęzykowe realizacje metafory
• językowy obraz świata, etnolingwistyka
• przekład literacki i zastosowanie ww. pojęć w przekładzie
• dydaktyka przekładu literackiego
• język religii

Współpraca międzynarodowa:

2010  – tygodniowy staż na Wileńskim Uniwersytecie Pedagogicznym (Litwa) – wykłady gościnne z teorii przekładu i lingwistyki kognitywnej dla studentów dziennych studiów magisterskich (w ramach programu Erasmus).

Udział w 2 międzynarodowych projektach badawczych Instytutu Slawistyki PAN pt. EUROJOS oraz EUROJOS-2 pod nazwą Językowo-kulturowy obraz świata Słowian i ich sąsiadów na tle porównawczym pod kierunkiem Prof. dr hab. Jerzego Bartmińskiego.

Publikacje

– monografie

1. Expressing the Inexpressible in Mystical Experience. Conceptual Metaphor and Blending in Translations of “The Cloud of Unknowing” 2006. Łask: Oficyna Wydawnicza LEKSEM.

2. Rozdział pt. „LITERATURA RELIGIJNA” w II tomie monografii Wielka historia literatury anglojęzycznej. Tom 2: Literatura średniowieczna. Od najazdu normandzkiego do 1485, pod red. M. Misztala, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie; ISBN 978-83-7271-718-4; ss. 381-425.

– artykuły i rozdziały w książkach

1. [Agnieszka Barszcz] „Imagination in Grammar”, w: Przekładaniec nr 2, 1996. ISSN 1425-6851.

2. „Dlaczego mistycy wznoszą oczy ku niebu? Rola schematów wyobrażeniowych w przekładzie”, w: Przekładaniec 2/2003 nr 11. ISSN 1425-6851; ISBN-83-233-1720-8. Przedruk w: Zeszyty Naukowe nr 3 Centrum Badań im. Edyty Stein (red. Anna Grzegorczyk, Rafał Koschany), Wydawnictwo Naukowe UAM: Poznań 2008, ISBN 978-83-232185-8-6, ss. 99-110.

3. [Agnieszka Barszcz] „Co się dzieje z oczami/okiem stęsknionego kochanka: sonet 113 w tłumaczeniu Mariana Hemara, Jerzego S. Sity, Macieja Słomczyńskiego i Stanisława Barańczaka”, w: Kłamliwe posłanie. Lektury sonetów Shakespeare’a i Szekspira (red. Marta Gibińska, Agnieszka Pokojska), 2005. Kraków: Wydawnictwo Universitas. ISBN 83-242-0465-2, ss. 147-154.

4. „Obłoki czy chmury na mistycznym niebie? Religijne konotacje polskich pojęć obłoku i chmury oraz ich angielskiego odpowiednika cloud”, w: Etnolingwistyka nr 18 (red. Jerzy Bartmiński), 2006. Lublin: Wydawnictwo UMCS. ISSN 0860-8032, ss. 265-280.

5. „Ekonomiści to też poeci. Metafora w języku ekonomii”, w: Zeszyty Naukowe nr 4 Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Bochni. Wyd. Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Bochni, 2006. ISSN 1731-2310.

6. „Niewiedza to obłok. Przesłanie anonimowego Mistrza”, w: Zeszyty Naukowe Centrum Badań im. Edyty Stein nr 2. Wielcy mistycy w duchowych spotkaniach. (red. Anna Grzegorczyk, Wojciech Ciak OCD) 2007. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, ISBN 978-83-232176-9-5, ISSN 1895-2984, ss. 51-58.

7. „Wyrazić Niewyrażalne – przełożyć Niewyrażalne. Ekwiwalencja obrazu w przekładzie metafory w języku mistyki”, w: Język a komunikacja 18. Współczesne kierunki analiz  przekładowych. Monografia z cyklu Język trzeciego tysiąclecia (red. Maria Piotrowska) 2007. Kraków: Wydawnictwo TERTIUM, ISBN 978-83-925728-8-6, ss. 69-74.

8. „«Wszystko będzie dobrze» – fenomen jednego słowa u mistyczki Juliany z Norwich”, w: Fenomen słowa – monografia zbiorowa w ramach Biblioteki Centrum Badań im. Edyty Stein (red. Anna Grzegorczyk, Małgorzata Grzywacz, Rafał Koschany), Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2009. ISBN 978-83-232-2079-4, ISSN 0083-4246, ss. 75-81.

9. „Mystical  Space Modality – „All shall be well” in The Revelations of Julian of Norwich and its translations”, w: Current Issues in English Studies (red. Mariusz Misztal, Mariusz Trawiński), Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2009, ISBN 978-83-7271-583-8, ss. 211-216.

10. „«Pomieszanie z poplątaniem» – metafora i amalgamat według kognitywnej teorii znaczenia a ekwiwalencja w przekładzie”, w: Język a komunikacja 26. Tłumacz wobec problemów kulturowych. Monografia z cyklu Język trzeciego tysiąclecia (red. Maria Piotrowska) 2010. Kraków: Wydawnictwo TERTIUM, ISBN  978-83-61678-08-3, ss. 179-185.

11. „Obraz obrazu: strategia przekładu metafory w tekstach mistycznych”, w: Między Oryginałem a Przekładem XVI. Strategie wydawców, strategie tłumaczy. (red. Jerzy Brzozowski, Maria Filipowicz-Rudek), Księgarnia Akademicka, Kraków 2010, ISBN 978-83-7638-087-2, ISSN 1689-9121, ss. 281-288.

12. “Unpacking a blend: the process of demetaphorization from  the cognitive perspective”, w: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Anglica II, nr 117, (red. Mariusz Misztal, Mariusz Trawiński), Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2012, ISSN 1689-9903, ss. 136-142.

13. „Vyvyan Evans Leksykon językoznawstwa kognitywnego – zmagania z polskim przekładem”, w: Język a komunikacja 31. Termin w językoznawstwie. (red. Dorota Brzozowska, Władysław Chłopicki), Wydawnictwo TERTIUM, Kraków 2012, ISBN 978-83-61678-40-3, ss. 319-324.

14. „Kura po angielsku a kompetencje tłumacza – komentarz kognitywny”, w: Kompetencje tłumacza. (red. Maria Piotrowska, Artur Czesak, Aleksander Gomola, Sergiy Tyupa), Wydawnictwo TERTIUM, Kraków 2012; ISBN 978-83-61678-52-6, ss. 195-204.

15. “A semantic view on mysticism: the blending of mental spaces in the writings of Dame Julian of Norwich and comparative analysis of modern English translations”, w: Formal and Semantic Aspects of Linguistic Research. (red. Krzysztof Bogacki, Joanna Cholewa, Agata Rozumko), Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2012, ISBN 978-83-7431-344-5, ss. 73-80.

16. “The Cloud of Unknowing: The Origin of its Imagery in the Judeo-Christian Spiritual Tradition”, w: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Anglica III, nr 136, (red. Mariusz Misztal, Andrzej K. Kuropatnicki), Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2013, ISSN 1689-9903, ss.37-54, ilość arkuszy: 1,20.

17. „Conceptual disintegration as a linguistic worldview in Wisława Szymborska’ poem “Identyfikacja” and its translation by Clare Cavanagh”, w: The Linguistic Worldview: Ethnolinguistics, Culture, and Cognition. (red. Adam Głaz, David S. Danaher and Przemysław Łozowski), London: Versita, 2013, ISBN 978-83-7656-072-4, ss. 61-75, ilość arkuszy: 0,89. http://www.degruyter.com/view/product/246955 (E-ISBN 978-83-7656-074-8)

18. “W kontekście i wbrew konwencji: językowy obraz świata a amalgamaty w tomie Wisławy Szymborskiej Tutaj/Here – spojrzenie kognitywne na oryginał i przekład”, w: Język a komunikacja 34. Słowo – kontekst – przekład. (red. Joanna Dybiec-Gajer, Anna Tereszkiewicz) Wydawnictwo TERTIUM, Kraków 2014, ISBN 978-83-61678-05-2, ss. 99-108, ilość arkuszy: 0,51.

19. „Blend elaboration as a mechanism of concept change in examples of Death the Grim Reaper”, w: Languages in Contact 2012, (red. Piotr P. Chruszczewski i in.) Wydawnictwo Wyższej Szkoły Filologicznej we Wrocławiu, ISBN 978-83-60097-26-7, ss. 93-102, ilość arkuszy: 0,52.

20. „Tekst i jego przekład jako obraz świata – kognitywny wkład w ocenę jakości oraz dydaktykę przekładu”, w: Z zagadnień tłumaczenia: teoria – kształcenie – praktyka, (red. Anna Głogowska, Krzysztof Hejwowski i Małgorzata Tryuk) wyd. Instytut Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2014, ISBN 978-83-935320-9-4, ss. 21-29, ilość arkuszy: 0,60.

21. “How was the woman created? Word formation as image creation: a study from a cognitive perspective”, w: From Sound to Meaning in Context. Studies in Honour of Piotr Ruszkiewicz, (red. Alicja Witalisz), seria: Text – Meaning – Context: Cracow Studies in English Language, Literature and Culture, nr 8, Wydawnictwo Peter Lang, Kraków, ss. 147-154, ilość arkuszy: 0,50. ISSN 2191-1894, ISBN 978-3-631-64213-9, E-ISBN 978-3-653-03795-1, DOI 10.3726/ 978-3-653-03795-1.

22. „Autobiografia Margery Kempe – językowy i niejęzykowy obraz szaleństwa Bożego żony, matki i… szlochającej mistyczki na tle średniowiecznej Anglii”, w: Tożsamość kobiet – silne indywidualności w sztuce, literaturze i religii, (red. Joanna Posłuszna, Beat Walęciuk-Dejneka), seria: Różne odsłony kobiecych światów, Wydawnictwo Aureus, Kraków 2014. Ilość arkuszy: 0.50. ISBN 978-83-60741-68-9.

23. „A cognitive analysis of Lewis Carroll’s Alice’s Adventures in Wonderland and its Polish translations: linguistic worldview in translation assessment.” w: Cognitive Linguistics in the Making, (red. Kinga Rudnicka-Szozda, Aleksander Szwedek), seria Warsaw Studies in English Language and Literature (red. Jacek Fisiak), tom 17, Wydawnictwo Peter Lang, ss. 65-76, ilość arkuszy: 0,74. ISSN 2082-7350, ISBN 978-3-631-65200, E-ISBN 978-3-653-04654-0, DOI 10.3726/978-3-653-04654-0.

24. „From Practical Grammar to Literary Translation. How can practical grammar classes aid prospective translators of literary texts – an analysis dedicated to my students.”, w: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis: Studia Anglica V (red. Anna Turula, Anita Buczek-Zawiła), Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2015. ISSN 2299-2111. Ilość arkuszy: 0.65; ss. 20-28.

25.„Dosłowność – niedosłowność – dosłowność: frazeologizacja i defrazeologizacja oraz ich przekład jako przeniesienie językowego obrazu świata” w: (Nie)dosłowność w przekładzie. Od literatury dziecięcej po teksty specjalistyczne, tom z serii Język a komunikacja 36 (red. Joanna Dybiec-Gajer), Wydawnictwo TERTIUM, Kraków 2015, ISBN 978-83-61678-01-4, ss. 31-40, ilość arkuszy: 0.60; ilość znaków: 22 670.

– przekłady

1. Thomas Merton Eseje literackie. Część I. Wydawnictwo “Homini” Bydgoszcz: 1998. ISBN 83-909040-6-3

2. William Johnston Mistycyzm „Obłoku niewiedzy” Wydawnictwo “W drodze” Poznań: 2001. ISBN-83-7033-343-5

3. Lawrence Kushner Duchowość żydowska. Krótkie wprowadzenie dla chrześcijan Wydawnictwo “W drodze” Poznań: 2002. ISBN-83-7033-443-1

4. Peggy Post Obyczaje ślubne… w świecie bez granic. Poznań-Warszawa: 2007, Cartalia Press. ISBN 978-83-60787-03-8

5. Część książki: Peggy Post Księga dobrych obyczajów. Poznań-Warszawa: 2008, Cartalia Press. ISBN 978-83-60787-29-8

6. Część książki: Evans, Vyvyan  Leksykon językoznawstwa kognitywnego. Universitas, Kraków 2009 ISBN 97883-242-1352-8

– inne

Certyfikat Tutora Akademickiego I stopnia, Szkoła Tutorów Collegium Wratislaviense

• licencjaty – 1 seminarium: 6 osób
• magisteria (do semestru zimowego 2014 włącznie) – 3 seminaria: 29 osób

Udział w konferencjach naukowych krajowych i zagranicznych:

2006:

6-7 stycznia 2006, Gender and Medieval Studies Conference pt. “Gender, Ecstasy and Identity: Creation, Disruption, Transformation”, Emmanuel College, Cambridge, Wielka Brytania,

Referat: „Ecstasy in Mystical Experience: Expressing the Inexpressible in The Cloud of Unknowing.”

9-11 marca 2006, Kraków, konferencja pt. „Język Trzeciego Tysiąclecia IV”, Krakowskie Towarzystwo Popularyzowania Wiedzy o Komunikacji Językowej „Tertium”,

Referat: „Wyrazić Niewyrażalne – przełożyć Niewyrażalne. Ekwiwalencja obrazu w przekładzie metafory w języku mistyki.”

2008:

13-15 marca 2008, Kraków, konferencja pt. „Język Trzeciego Tysiąclecia V: Dyskurs publiczny w międzynarodowej perspektywie”, Krakowskie Towarzystwo Popularyzowania Wiedzy o Komunikacji Językowej „Tertium”,

Referat: „«Pomieszanie z poplątaniem» – metafora i amalgamat według kognitywnej teorii znaczenia a ekwiwalencja w przekładzie.”

23-25 kwietnia 2008, Kraków, 11th International Conference “Ambiguity and the Search for Meaning: English and American Studies at the Beginning of the 21st Century”, Uniwersytet Jagielloński,

Referat: „A linguistic view on mysticism: the blending of mental spaces in the writings of Dame Julian of Norwich and its implications for translation.”

2009:

27-29 maja 2009, 3rd International May Conference on English Studies, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie,

Referat: „Mystical  Space Modality – „All shall be well” In The Revelations of Julian of Norwich and its translations.”

kwiecień 2009, Kraków, Uniwersytet Jagielloński, XVI Ogólnopolska Konferencja Przekładowa pt. „Między Oryginałem a Przekładem”,

Referat: „Obraz obrazu: strategia przekładu metafory w tekstach mistycznych.”

2010:

17-19 marca 2010, Kraków, konferencja pt. „Język Trzeciego Tysiąclecia VI – Terminologia w naukach o języku i komunikacji międzykulturowej – kod dla wtajemniczonych czy narzędzie poznania?”, Krakowskie Towarzystwo Popularyzowania Wiedzy o Komunikacji Językowej „Tertium”,

Referat: „Vyvyan Evans „Leksykon językoznawstwa kognitywnego” – zmagania z polskim przekładem.”

2011:

18-20 maja 2011, 4^th International May Conference on English Studies, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie,

Referat: „Unpacking a blend: the process of demetaphorization from the cognitive perspective.”

2012:

marzec 2012, konferencja pt. „Język III tysiąclecia VII”, Krakowskie Towarzystwo Popularyzowania Wiedzy o Komunikacji Językowej TERTIUM,

Referat: „W kontekście i wbrew konwencji: językowy obraz świata a amalgamaty w tomie Wisławy Szymborskiej Tutaj – spojrzenie kognitywne na oryginał i przekład.”

marzec 2012, Aspekty semantyczne i formalne językowych badań porównawczych, Uniwersytet w Białymstoku,

Referat: “A semantic view on mysticism: the blending of mental spaces in the writings of Dame Julian of Norwich and comparative analysis of modern English translations.”

maj 2012, Wrocław, Languages in Contact, PAN,

Referat: “Blend elaboration as a mechanism of language change in examples of Death the Grim Reaper.”

23-24 listopada 2012, Warszawa, IV Konferencja Instytutu Lingwistyki Stosowanej UW pt. „Imago Mundi IV: Tłumaczenie w XXI w. Teoria – kształcenie – praktyka”,

Referat: „Tekst i jego przekład jako obraz świata – kognitywny wkład w ocenę jakości oraz dydaktykę przekładu.”

2013:

13-14 kwietnia 2013, V Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Abre Los Ojos: Obraz Kobiety”, Wyższa Szkoła Filologiczna we Wrocławiu,

Referat: „Kobiecy obraz świata: metafora skrzydeł jako konceptualizacja macierzyństwa – jej wyraz językowy (frazeologia) i niejęzykowy (taniec) w ujęciu kognitywnym.”

23-25 maja 2013, Kraków, 5th International May Conference on English Studies, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie,

Referat: „From Practical Grammar to Literary Translation. How can practical grammar classes aid prospective translators of literary texts – an analysis dedicated to my students.”

16-17 września 2013, Warszawa, konferencja pt. „Językoznawstwo kognitywne w roku 2013”, Społeczna Akademia Nauk oraz Polskie Towarzystwo Językoznawstwa Kognitywnego,

Referat: „A cognitive analysis of Lewis Carroll’s Alice’s Adventures in Wonderland and its Polish translations: linguistic worldview in translation assessment.”

10-11 października 2013, Kraków, Międzynarodowa konferencja pt. „Methodological Challenges of Contemporary Translator Education” (MCCTE), Katedra UNESCO do Badań nad Przekładem i Komunikacją  Międzykulturową Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Katedra Dydaktyki Przekładu Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie.

Referat: “Literary translation assessment within the cognitive framework: how to assess creativity in the classroom?”

3-4 grudnia 2013, Siedlce, Interdyscyplinarne seminarium naukowe pt. Obrazy inności – poszukiwania „niegrzecznych dziewczynek”, Instytut Filologii Polskiej i Lingwistyki Stosowanej oraz Zakład Polskiej Literatury Dawnej, Tradycji Kulturowej i Edytorstwa Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, Instytut Kultury Regionalnej i Badań Literackich im. Franciszka Karpińskiego.

Referat:  „Autobiografia Margery Kempe – językowy i niejęzykowy obraz szaleństwa Bożego żony, matki i… szlochającej mistyczki na tle średniowiecznej Anglii”.

2014:

13-14 marca 2014, konferencja pt. „Język III tysiąclecia VIII”, Krakowskie Towarzystwo Popularyzowania Wiedzy o Komunikacji Językowej TERTIUM,

Referat: „Dosłowność – niedosłowność – dosłowność: frazeologizacja i defrazeologizacja oraz ich przekład jako przeniesienie językowego obrazu świata.”

2015:

24-26 września 2015, Lublin. Konferencja pt. “Językoznawstwo kognitywne w roku 2015/Cognitive linguistics in 2015”, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie oraz Polskie Towarzystwo Językoznawstwa Kognitywnego.

Referat:  „Assessing creativity in the classroom: teaching literary translation in the cognitive framework”.

2016:

22-24 września 2016, Olsztyn, konferencja pt. “Językoznawstwo kognitywne w roku 2016/Cognitive linguistics in 2016”, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski oraz Polskie Towarzystwo Językoznawstwa Kognitywnego.

Referat:  „Dziatki, berbeć, szkraby czy po prostu dzieci? Styl przekładu literatury dziecięcej jako decyzja tłumacza w ujęciu kognitywnym”.

20-21 października 2016, VI Międzynarodowa Konferencja Naukowa z cyklu Słowo z perspektywy językoznawcy i tłumacza na temat „Frazeologia z perspektywy językoznawcy i tłumacza”, Katedra Językoznawstwa Wschodniosłowiańskiego i Translatoryki Instytutu Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu Gdańskiego oraz Oddział Gdański Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego, pod patronatem Sekcji Frazeologicznej Komitetu Językoznawstwa Polskiej Akademii Nauk.

Referat:  „ Co to znaczy „być z kamienia”? Historia jednego frazeologizmu a językowy obraz świata w angielskich przekładach Wisławy Szymborskiej”.

07-09.12.2016, Lublin. Konferencja EUROJOS-XII pt. „Słownik językowy – leksykon – encyklopedia w perspektywie badań porównawczych Słowian i ich sąsiadów”, Instytut Filologii Polskiej UMCS, Instytut Slawistyki PAN, Instytut Filologii Polskiej PWSW w Przemyślu, Komisja Etnolingwistyczna przy MKS.

Bez referatu.